De VPSG werkte samen met Ina Beemster, Gerhard Scholte en Robert Jan Nijland-Beltman van de Keizersgrachtkerk aan een viering over seksueel geweld.
#MeToo in de bijbel
Je kunt geen krant openslaan of er valt iets te lezen over #MeToo. Wat opvalt is het grote ongeloof: zoveel vrouwen, zoveel mannen???? Het lijkt alsof het nieuws is maar de cijfers liegen er al heel lang niet over. (Op de vraag 'Heb je wel eens seksueel geweld meegemaakt?' zegt 33,3% van de vrouwen en 7,7% van de mannen ja. Cijfers 2012, Rutgers Nisso)
Het is oud nieuws. Waarom is het nu dan toch zo Nieuw? Bekende vrouwen doen hun mond open; dat helpt en bekende mannen die zeggen #MeToo, dat trekt aandacht. Al die "gewone" vrouwen en mannen die klagen (in de media wordt het al snel "zeuren" genoemd) ; daar worden we al snel weer zat van.
Wat ook opvalt is dat de discussies zich beperken tot de vraag of de dader schuldig is en waaraan dan precies. Vervolgens roept dat onvermijdelijk de vraag op wat de rol van het slachtoffer daarbij is. Terwijl men druk is met publieke beschuldigingen aan het adres van daders én slachtoffers of er het zwijgen toe wil doen totdat de rechter heeft gesproken, dreigt wat er onderliggend op samenlevingsniveau aan de hand is uit beeld te raken. Waar we steeds opnieuw met elkaar over moeten spreken is dat er in alle gevallen van seksueel geweld of intimidatie sprake is van machtsongelijkheid. Het is de machtsongelijkheid die misbruik niet alleen mogelijk maakt, maar ook jarenlang in stand houdt. De machtsongelijkheid maakt dat zowel slachtoffers als omstanders onvoldoende tegenkracht kunnen bieden. De machtsongelijkheid maakt dat alle mensen die kennelijk op de hoogte waren van seksuele intimidatie door bepaalde mensen er toch jarenlang van wegkeken en erover zwegen.
Seksueel geweld en seksuele intimidatie is niks nieuws, het is iets van alle tijden. Ook de Bijbel kent haar #MeToo verhalen. Op 4 februari staan we stil bij het verhaal van Tamar en Amnon ( 2 Samuel 13), een verhaal waarin we een inkijkje krijgen in hoe seksueel geweld ontstaat en wat het allemaal teweeg brengt in de levens van mensen.
Deze viering wordt voorbereid door Gerhard Scholte, Robert-Jan Nijland, Ina Beemster samen met twee medewerksters van de VPSG, een stichting die al 30 jaar bestaat en pastorale counseling biedt aan mensen (v/m) die slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld.
Voor de VPSG is al heel lang de leus: "Seksueel geweld. Praat erover", het Bijbelverhaal eindigt met het bevel aan Tamar: Zwijg er over.
Wat hoopvol is in deze tijd, is dat mensen niet meer zwijgen, maar spreken. We spreken met elkaar op televisie, op twitter en andere social media en natuurlijk ook in de kerk. Dat gaat er soms hard aan toe en soms juist heel genuanceerd, maar steeds met een diepe betrokkenheid. Door te spreken doorbreken slachtoffers hun zwijgen en dat vergt moed. Want we zijn nu allemaal getuige geweest van de risico's van spreken: niet geloofd worden, te horen krijgen dat je het over jezelf hebt afgeroepen of afgeschilderd worden als fantast zijn maar enkele voorbeelden.
Wat de slachtoffers hopelijk sterkt is dat zij niet in hun eentje het zwijgen doorbreken. #MeToo laat zien dat er tegenkracht is. Een enkel individu laat zich het zwijgen opleggen, maar een collectief niet! Dat is de kracht van #MeToo. Laten we die kracht benutten en leren om tegenkrachten te vormen tegen machtsongelijkheid en seksuele intimidatie. 'Wetende' omstanders die niet langer zwijgen, maar in een vroeg stadium juist van zich laten horen: "ik zie wat je doet en ik vind het niet kunnen", "je gaat grenzen over", "dit is niet grappig, dit is aanranding". Gedeelde waarden en normen van een gemeenschap bieden krachtige bescherming tegen individueel machtsmisbruik. Ook in de kerk!
Gerhard Scholte vertaalde 2 Samuel 13, het verhaal van Tamar en Amnon en hield de overdenking.
Marjoleine Vosselman vertelde het verhaal "Verstrikt" aan de kinderen en maakte er voor de leiding van de kindernevendienst vragen bij.